سبك زندگی از دیدگاه قرآن
از اهداف قرآنکریم، تعلیم سبک زندگی صحیح است، بهگونهای که میتوان با شناسایی ارزشها و هنجارها و ضد آنها که در آیات قرآن به آنها اشاره شده است، این سبک را شناسایی کرد و با انطباق روش زندگی با روشهای قرآنی به قله سعادت و خوشبختی دست یافت. قرآنکریم در آیات متعدد از یکسو، سبک زندگی غیرالهی را مورد مذمت و تخطئه قرار میدهد و این مذمت هم ناظر بهساحت فردی و هم ساحت جمعی آدمی است که از آن جمله میتوان در ساحت فردی به آیات مبارکه: «اِن الانسانَ لَفِی خُسرٍ» (عصر: 2)، «وَ جَعَلُوا لَهُ مِن عِبادِهِ جُزءً اِنَّ الانسانَ لَکَفُورٌ مُبینً» (زخرف: 15)، «وَ یَدعُ الانسانُ بِالشَّرِّ دُعاءَهُ بِالخَیرِ وَ کانَ الانسانُ عَجُولاً» (اسراء: 11) و در ساحت جمعی به آیات مبارکه: «وَاتَّقوا فِتنَهً لَّا تُصِیبَنَّ الَّذینَ ظَلَمُوا مِنکُم خاصَّهً وَاعلَمُوا اَنَّ اللهَ شَدیدُ العِقَابِ» (انفال: 25)، «وَ مَا اَرسَلنَا فِی قَریَهٍ مِّن نَّبِیِّ اِلّا اَخَذنَا اَهلَهَا بِالبَاساءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُم یَضَّرَّعُونَ. ثُمَّ بَدَّلنَا مَکانَ السَّیئَهِ الحَسنَهَ حَتَّی عَفَوا وَّ قالُوا قَد مَسَّ ءابَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَ السَّرَّاءُ فَاَخَذنَاهُم بَغتَهً وَهُم لَایَشعُرُونَ» (اعراف: 95-94) اشاره کرد. و از دیگر سوی، سبک زندگی صحیح و پذیرفته شده اسلام را بیان میکند و از سبک زندگی ایدهآل اسلامی با عنوان حیات طیبه یاد میکند، اگرچه تنها یکبار در قرآن بهصراحت از حیات طیبه سخن بهمیان آمده است. اما در جایجای قرآن اشارات بسیاری به آن شده است که در میان مؤلفههایی میتوان به آن دست یافت که قرآن برای زندگی سالم معرفی کرده است. در زمینه چگونگی دستیابی بهحیات طیبه بایست گفت که سالک با سیر انفس و انجام عمل صالح در حال ایمان بهحیات طیبه دست مییابد: مَن عَمِلَ صالِحاً مِن ذَکَرَ اَو اُنثی وَ هُوَ مُؤمِنٌ فَلَنُحیِیَنَّهُ حیاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجزِیَنَّهُم اَجرَهُم بِاَحسَنِ ما کانوا یَعمَلُون؛ هر مرد یا زن پرهیزگاری که کار نیک و شایسته کند (از حسن فاعلی و حسن فعلی هر دو برخوردار باشد) او را بهحیات طیب (زندگانی پاک و خوش) زنده بداریم و پاداششان را بر پایه بهترین عملی میدهیم که همواره انجام میدادهاند (نحل: 97). آیه حاکی از آن است که «ایمان و عمل صالح ملاک و معیار اساسی سبک زندگی قرآنی است، حیات طیبه و لقای پروردگار هر دو با ایمان و عمل صالح بهدست میآید، از آن جهت که حیات سبب حس و حرکت در همه موجودات است، حیات طیبه نیز شهود حقتعالی و سیر در تجلیات انوار الهی و سبک زندگی جدید نورانی برای آدمی میگردد و بیگمان این حیات برتر از حیات حیوانی مشترک بین انسان و حیوان است و آثاری که قرآن برای آن بیان کرده، بسیار بالاتر از اثرهای حیات مادی و عادی است. صاحب این حیات طیب، مستغرق در نعمات معنوی است. حقایق را میبیند و در خود عزت و کرامت مییابد، زیرا به معدن عظمت متصل شده است» (جوادی آملی، 1383، 2: 163-162). درحقیقت طبق این آیه شریفه که با صراحت بهحیات طیبه اشاره کرده است، گویی بین انسان و پروردگار جهانیان عهد و پیمانی است که پاسداشت آن درهای معنوی را میگشاید و آدمی را بهحیات طیبه و سبک زندگی نوین رهنمون میکند.